Fixiemag Classics: Gazelle

gazelle-balhoofdplaatje-met-gazelle-logo-16Vraag iemand drie fietsmerken te noemen, en ik zet mijn geld erop in dat hij sowieso Gazelle zal noemen. Deze Dierense fietsenbouwers hebben goed geboerd de afgelopen eeuw en dat is in het Nederlandse wagenpark goed te zien. Goede kans dus dat je bij het zoeken naar een mooie basis voor je fixie/singlespeed projectje op een Gazelle zult stuiten. Hieronder vind je meer informatie over je Gazelle racefiets, kenmerken van de verschillende modellen en punten om speciaal op te letten.

Champion Mondial

De razend populaire topklasser van het Gazelle-racesegment. Er zijn weinig racefietsen waar zoveel over geschreven is als over deze klassieker. Als je meer over de Champion Mondial wilt weten dan is dat zonder moeite op het wereldwijde web te vinden, dus wij zullen er kort over zijn. Alle info met betrekking tot bouwjaren, verschillende typen en specifieke kenmerken zijn hier te vinden. De race-uitvoeringen van de Champion Mondial zijn niet zeldzaam of bijzonder. Ze worden dagelijks op Marktplaats aangeboden en bijvoorbeeld hier in Utrecht kom je ze met grote regelmaat nog op straat tegen. Wel zijn het fietsen die grote groepen liefhebbers trekken en een flinke prijsklasse hoger liggen dan het modelletje eronder. Dat maakt dat de Gazelle Champion Mondial een vaak vervalste fiets is. Een fris kleurtje, een Champion Mondial sticker en hop, je derderangs amateurfietsje kan voor het dubbele de deur uit! Let bij de aanschaf van een dergelijke fiets dus goed op de specifieke Champion Mondial-kenmerken in het frame. De zadellug is zeer typisch en makkelijk te herkennen!

Schermafdruk 2016-02-08 19.35.38

Je kunt je wel afvragen of je zo’n klassieker wel moet willen ombouwen naar een fixie. Er zijn voldoende minder gewaardeerde modellen die als fixiebasis minstens zo geschikt zijn. Mocht je van zulke gewetensbezwaren geen last hebben heb je er een prachtig frame aan. Wil je voldoende ruimte hebben om je ketting te spannen: het A-frame heeft langere drop-outs dan de AA en de AB! (maar blijf er toch maar gewoon vanaf 😉 ).

Overige modellen

Hier wordt het voor ons als ‘onderzoeker’ interessant. Zoveel als je over de Champion Mondial kunt vinden, zo weinig is er bekend van de goedkopere modellen. Toch kunnen we over deze fietsen op basis van eigen ervaring en speurwerk best nog wat zeggen. Vooral dat het er meestal allemaal niet zo heel veel toe doet. Soms vertonen 2 exemplaren met een verschillende naam meer overeenkomsten dan 2 fietsen van hetzelfde model. Waarschijnlijk was een nieuw kleurenschema of een andere afmontage soms al genoeg voor Gazelle om er een ander stickertje op te plakken. We proberen toch even de belangrijkste verschillen te schetsen.

Tour de l’Avenir

Een rang onder de Champion Mondial zat in de jaren ’70 en begin ‘80 de Tour de l’Avenir. De hoofdbuizen van deze fiets zijn ook nog van lichtgewicht Reynolds 531 buizen maar verder is de fiets een stuk goedkoper afgewerkt dan de Champion Mondial. Los van de karige plaatstalen drop-outs blijft het een mooi frame, dat zich uitstekend leent voor een singlespeedprojectje (zeker omdat je hier geen boze verzamelaars achter je aan zult krijgen als je hem wat aanpast). Ik heb verschillende frames gezien: sommige met een soort ‘Champion Mondial-light’ lugs, andere met sierlijke Crespera-lugs en de om de zadelpen heen gebogen staande achtervork, zoals we dat ook zien bij de Sprinter.

Een Tour de l’Avenir is een makkelijke fiets voor de sleutelaar. Vreemde maten zul je nauwelijks tegenkomen, al loop je wel de kans dat je bij sommige frames een langere achterrem nodig zult hebben, mocht je die willen monteren.

Sprinter/Sprinter Race

Een semi-race model van Gazelle uit de zeventiger jaren, dat origineel was afgemonteerd met spatborden en een bagagedrager. Mogelijk nog minder een collector’s item dan de andere Gazelle modellen, maar helemaal terecht is dat niet. Ook de meeste Sprinters hebben namelijk prachtige frames met vrij uitbundige Crespera lugs en de om de zadelpen heen gevouwen achtervork. Een leuk weetje voor bij de borrel is dat de Raleigh Grand Prix eigenlijk ook gewoon een Gazelle Sprinter is. Dat is geen toeval; Raleigh en Gazelle vielen destijds onder hetzelfde moederbedrijf, zodat de Gazellefabriek mooi kon bijspringen als Raleigh de grote vraag in de VS door de ‘bike boom’ in de 70’er jaren niet meer kon bijbenen. De Grand Prix kwam dus gewoon uit Dieren (je zult ook zien dat het framenummer met een G begint) en is dus eigenlijk een Gazelle Sprinter met een ander merkplaatje.

Het mooie frame, de goedkope afmontage en de lage verzamelaarswaarde maken deze fiets uitermate geschikt voor ombouw. Let wel weer op de lengte van je remmen, aangezien de Sprinter origineel spatborden heeft zal je met een standaard racefiets remhoefje van 50mm je velg niet gaan halen. De Sprinter Race is een wat luxere versie van de Sprinter, waarbij het frame met lichtgewicht Reynolds 531 buizen is gebouwd.

Schermafdruk 2016-02-10 19.59.27

Tour de France/Grand Tourist

Deze twee even tegelijk omdat het me nog nooit is gelukt om de verschillen tussen deze modellen te vinden. De TdF lijkt een modelletje waarvan men nooit helemaal wist wat het moest voorstellen. Ze komen voor als vlotte randonneurs met 10 versnellingen en racestuur, maar ook als gortdroge grijze stadsfietsen met een drieversnellingen-trommelrem setup. Ik heb er zelfs wel eens eentje gezien met een sportief gelakt omafietsframe als basis. Als je een sportieve uitvoering treft, zal je misschien denken dat je er een leuke, goedkope basis voor je fixie/singlespeed aan hebt. Verwacht echter niet teveel, het frame van de Tour de France is vrij lomp gebouwd, loeizwaar en als je de snelle stickers weg denkt blijft er niet veel meer over dan een sportief stadsfietsframe, en de lompe plaat in de staande achtervork maakt het zonder spatborden niet bepaald een sierlijke verschijning. Als je dus een tientje meer te besteden hebt dan is even verder zoeken zeker aan te raden, dat komt het resultaat zeker ten goede.

Deze fietsen zijn als singlespeed basis eigenlijk alleen leuk als ze nog fris in de originele lak staan en je wilt voor een retro look gaan, waarbij dan de originele spatborden ook niet misstaan. Anders: je TdF lekker gebruiken als stationsfietsje en verder zoeken.

Formula, Olympia, Ventoux, Vuelta etc.

Vanaf halverwege de jaren ’80 zien we deze modellen hun intrede doen, vaak met degelijke, maar eenvoudige Shimano Exage of Suntour afmontage. De Formula zal gepositioneerd zijn geweest in een iets hogere prijsklasse aangezien deze ook met wat duurdere afmontage is geleverd. Je zult deze frames soms aantreffen met Reynolds buizen, maar dit zijn dan vaak de wat goedkopere varianten zoals 501 en 525. Begin 90er jaren zijn dergelijke fietsen (ik heb het in elk geval bij de Olympia en de Ventoux gezien) gebouwd met buizen die naar het balhoofd toe ovaal toelopen. Deze modellen mogen dan allemaal wat minder karakter hebben dan de echte oldtimertjes, ze hebben wel het belangrijke voordeel dat de maten van alle onderdelen inmiddels aardig gestandaardiseerd zijn. Je zult bij een fiets van rond 1990 geen last hebben van te hoge rembruggetjes, vreemde schroefdraad of vreemd speciaal gereedschap.

Join the Conversation

1 Comment

  1. says: Fietsfreek

    Blijft een beetje gehyped,dat gemijmer over Gazelle Champion Mondial en die andere modellen. Als je dit vergelijkt met een Italiaanse of Japanse fiets uit die categorie,besef je pas hoe slecht Gazelle is. Over de goedkopere varianten praat ik al helemaal niet.Hier presteerde Gazelle het decennia lang om zo goedkoop mogelijk te assembleren,en zo duur mogelijk te verkopen. Schandalig !

Leave a comment
Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *