Fixiemag Classics: Raleigh

Wanneer we bezig zijn om een Singlespeed of Fixie te bouwen maken we vaak gebruik van frames van klassieke racefietsen. Natuurlijk letten we op welke frame we gebruiken en gebruiken we de frames die weinig waarde hebben en in slechte conditie zijn. De pareltjes kun je maar beter zo origineel mogelijk laten! Om wat meer inzicht in al die soorten fietsen te krijgen hebben we iets nieuws: Fixiemag Classics. We lichten elke keer een merk uit en besteden aandacht aan de historie, de verschillende modellen en (wanneer beschikbaar) de juiste framenummers om ze de te kunnen dateren. We focussen met name op de jaren ’60, ’70 en ’80. We trappen af met het enige merk dat Nederland ooit een overwinning in de Tour de France bezorgde: Raleigh. 

In 1888 werd Raleigh opgericht door door Frank Bowden onder de naam Bowden Raleigh Industries. Vanaf 1890 noemde hij het bedrijf Raleigh Cycle Co. Ltd., Nottingham. In 1896 werd de toen grootste fietsenfabriek ter wereld. Raleigh was gevestigd aan Raleigh Street in Nottingham. Deze straat was weer genoemd naar de Britse schrijver, dichter, spion en ontdekkingsreiziger Sir Walter Raleigh. Vanaf 1935 produceert Raleigh alleen nog fietsen.

TI-Raleigh
In 1960 fuseerde het bedrijf samen met de British Tube Investments Group (TI), waardoor de fietsafdelingen van Hercules, Norman, Phillips en Sun werden toegevoegd. In de jaren zeventig wordt Raleigh bekend bij het grote Nederlandse publiek met de sponsoring van de TI-Raleigh ploeg. Onder leiding van Peter Post domineerde deze formatie een aantal jaren het profpeloton. Met als hoogtepunt natuurlijk de winst van de gele trui in 1980. In 10 jaar tijd won de ploeg een kleine duizend wedstrijden. De frames voor de renners werden grotendeels met de hand gebouwd in het Engelse Ilkeston. De Amsterdammer Jan Legrand had een grote invloed op het ontwerp van de frames.

Jan Legrand
Legrand was de eerste in zijn vakgebied die zeer goed onderzocht hoe de fietsen die bij de renners in gebruik waren zo optimaal mogelijk benut konden worden en hij experimenteerde constant met de stand van de fietsen om de eenheid tussen renner en fiets zo optimaal mogelijk te maken. Aan het eind van ieder seizoen verliet hij zijn werkplaats in Amsterdam om in het Britse Ilkeston leiding te geven aan een team technici om vervolgens met zestig top Raleigh racefietsen te bouwen, die elk in een proefopstelling uitputtend getest werden op het vlak van torsie, frictie en wielophanging. Wat niet veel mensen weten is dat hij als één van de eerste aan kwam zetten met dichte wielen. Dat was nog nooit vertoond. Helaas werd zijn vinding verboden door de UCI. Legrand was zijn tijd steeds ver vooruit en werd ook wel de tovenaar van Raleigh genoemd.

Raleigh racefiets modellen
Clubman (1948 – 1951)
Sprite (1962 – 1972)
Gran Sport (1960 – 1977)
Blue Streak (Vroege jaren ’60)
Record (1967 – 1977)
Raleigh Grand Prix (1968 -1977)
Raleigh Super Course (1968 – 1977)
Raleigh Competition (1976 – 1979)
Raleigh International (Jaren ’70)
Raleigh Professional (1969 – 1979)
Raleigh Team Professional (Jaren ’70)

We gaan proberen om per model (met name de laatste zeven) zoveel mogelijk informatie te verzamelen en daar een aparte pagina over te maken. Tot die tijd, kijk eens rond op de pagina ‘Retro Raleighs’ van Sheldon Brown. Daar is al veel te vinden (wel in het Engels). 

Framenummers
Benieuwd hoe oud je Raleigh is? Er zijn een aantal websites te vinden waar je de framenummers terug kunt vinden. We hebben ze nog even overzichtelijk op een rijtje gezet. Helaas gebeurde dit nogal chaotisch bij Raleigh dus je moet een beetje geluk hebben. We behandelen alleen de framenummers vanaf 1960. Een oudere Raleigh of een bijzondere en ben je toch benieuwd? Check dan deze website. 

1963-1969
In deze periode kun je het framenummer terugvinden op het Bottom Bracket. Het bestaat uit een zeven cijferig nummer dat begint met #1000000 in 1963.

1967: onbekend
1968: 4?00000-4200000
1968: 4200000-4400000
1969: 4400000-4600000+

1972 – 1973
Gedurende deze korte periode zijn de framenummers terug te vinden op de lugs van de zadelpen of op de dropout voor het achterwiel. Doordat hier vaak verf overheen zit is het moeilijk de nummers terug te vinden.

1970: 1000000-1999999
1971: 2000000-2700000
1972: 2800001-3800000
Early 1973: 3800001-?

Daarnaast werd er nog een zeven cijferig framenummer gehanteerd in 1973 voor de modellen: Grand Prix (inclusief de frames geproduceerd door Gazelle), Super Course en Grand Sports. Deze nummers zijn snel te herkennen omdat het eerste cijfer altijd een 0 is. Let op! Omdat het systeem voor framenummers zeer divers is zul je andere hulpmiddelen (zoals de transfers) moeten gebruiken om zeker van je zaak te zijn.

1973-1982+
Eindelijk gebruikt het merk een gestandaardiseerd systeem voor zijn framenummers. Dit maakt het dateren een stuk makkelijker. Het nummer bestaat uit twee letters gevolgd door zes cijfers.

De eerste letter vertelt iets over de plek waar het frame geproduceerd is.
N: Nottingham
W: Worksop (1967-1980), Nottingham na 1981
E: Enid (USA)
G: Gazelle
M: Malaysia
R: Canada
D: Ireland
H: Handsworth (U.K.)
S: Onbekend
B: Onbekend

De tweede letter maakt duidelijk in welke maand het frame geproduceerd is.
Second letter – approximate month of frame manufacture:
Januari: A
Februari: B & C
Maart: D
April: E & F
Mei: G
Juni: H, I & J
Juli: K
Augustus: L
September: M
October: N & O
November: P, Q & R
December: S

Het derde nummer vertelt je het productiejaar. Dus 1 staat voor 1971, 2 voor 1972 etcetera. De overige nummers maken duidelijk op welk nummer het frame in de productielijn had.

Voetnoot: Dit artikel is continu in bewerking. Kloppen er dingen niet? Of heb je aanvullingen? We horen het graag!